Tag: roofvis

De patrouilleboot van Rijkswaterstaat bromt over de Neder-Rijn bij Arnhem. De regen slaat tegen de ruiten en de wind laat gespierde takken buigen. “Met dit hondenweer denk ik niet dat we een bellyboat zullen zien. Zelfs de grootste fanatiekeling zit nu thuis bij de kachel”, zegt Michael Maasland.

De mobiel verkeersleider Midden-Nederland van Rijkswaterstaat ziet er met zijn collega’s op toe dat wateren – van rivieren tot kanalen – een veilige verkeersomgeving zijn. Bij hun rondes op het water komen ze de laatste jaren steeds vaker sportvissers in een bellyboat tegen.

Bellyboats gedoogd ondanks groeiende zorgen over veiligheid op waterwegen

“Wij waren eerlijk gezegd best lang zoekende met de bellyboat”, zegt Maasland. “Sommige hebben een motortje, andere niet. Is het een drijvend object en daarom – net als zwemmers – niet gewenst in rivieren? Of is het een klein schip en wel welkom in de vaargeul?” Rijkswaterstaat besloot om de bellyboat te gedogen.

“Maar gaandeweg deelden verkeersleiders steeds vaker verhalen van bellyboaters die net niet waren overvaren door schepen. Niet op één of een paar locaties, maar op plekken overal in het land.” Om zijn relaas kracht bij te zetten belt hij even met Max van der Wal, mobiel verkeersleider in Noordoost Nederland.

“Op de relatief smalle vaarwegen bij ons in Friesland was het een paar keer echt heel spannend. Daar varen vrachtschepen tot wel 135 meter lengte, die hebben een hele lange remweg. In een bellyboat heb je je bij gevaar niet zomaar uit de voeten gemaakt. Dat vergeten de bellyboaters weleens. Het is gelukkig nog nooit faliekant misgegaan, maar al wel heel vaak bijna.”

Noodzaak voor nieuwe regelgeving na incident bij Krammersluizen.

Een incident elders in het land was de spreekwoordelijke druppel die de opmaat vormde voor nieuwe regelgeving inzake het gebruik van de bellyboat. Bij de Krammersluizen lagen in 2021 ’s nachts circa twintig kleine bootjes, waaronder bellyboaten. Die dobberden vlakbij de uitvaart van de voorhaven, want daar zwom veel vis.

“Een schipper die met zijn tanker vol chemicaliën uit de sluis kwam, moest in een split second beslissen: of de sportvissers overvaren, of zijn schip de ondiepte op sturen. Hij koos voor het laatste. Dat voorkwam een ramp en redde levens, maar betekende wel dat de tanker vastliep. Daarbij ontstond door een wonder verder gelukkig geen grote schade. Dit was één van de vele levensgevaarlijke situaties die we tegenkomen”, zegt Maasland terwijl hij langs Stuw- en sluizencomplex Driel vaart.

Ontwikkeling van nieuw beleid voor gebruik van bellyboats.

Dit was het sein om nieuw beleid en nieuwe richtlijnen op te stellen voor het gebruik van een bellyboat, vonden zowel Rijkswaterstaat als politie, justitie en Sportvisserij Nederland. Maasland: “We willen niet wachten op de eerste verongelukte bellyboater. De eerste reflex was om direct alles maar te verbieden. Maar het gros van de sportvissers gebruikt de bellyboat gelukkig wel op verstandige wijze. Bij een verbod zouden de goeden ongenadig hard lijden onder de kwaden.

En Rijkswaterstaat staat ook positief tegenover de sportvisserij, iedere watersport- liefhebber is welkom.” De langste discussie bij het boetseren van nieuwe regels ging over bellyboats met én zonder motor. Zijn dat nou verschillende (‘klein schip’ of ‘watersport zonder schip’) of dezelfde vaartuigen? Maasland: “Aangezien niet is gegarandeerd dat een bellyboat met een constante snelheid van 6 kilometer per uur kan varen – om bij gevaar weg te kunnen komen – wordt die nu als ‘watersport zonder schip’ beschouwd.”

Uniforme richtlijnen voor gebruik van bellyboats vastgesteld.

De belangrijkste overweging van Rijkswaterstaat hierbij is dat er een einde moet komen aan de vrije en diffuse interpretatie van de bellyboat. Maasland: “We willen één richtlijn en duidelijkheid voor alle sportvissers.” Om dat te illustreren maakt Maasland een printje. “Dit kaartje van Nederland is voor iedereen te raadplegen, bijvoorbeeld via de website van Sportvisserij Nederland. De dunne lijnen zijn kanalen, de brede lijnen zijn hoofdvaarwegen zoals rivieren.

Daar kunnen en mogen sportvissers met de bellyboat komen, met of zonder motor.” Ook zijn her en der dikke, zwarte lijnen zichtbaar. “Dat zijn de zogenoemde hoofdtransportassen met veel scheepvaartverkeer. Daar mag je buiten de vaargeul met de bellyboat komen. Maar in de vaargeul, op randen van de betonde geulen, en in de buurt van bruggen en sluizen begeef je je op verboden terrein. Daar gaan vissen met de bellyboat betekent dat je de veiligheid van anderen én die van jezelf niet kunt waarborgen. Dat is dus een no-go.”

Handhaving van nieuwe regels voor bellyboat-gebruik.

Wat als een bellyboater onverhoopt toch op een verboden plek vaart? “Per januari 2024 is het niet direct lik op stuk”, zegt Maasland. “We gaan eerst het gesprek aan en geven een duidelijke waarschuwing, die we ook registreren. Dit zodat iemand die al is gewaarschuwd niet kan zeggen: ‘Dat wist ik niet’. Bij de tweede keer dat we iemand zien op een plek die verboden vaarwater is wordt het een boete van circa 150 euro. “Wij mogen die uitschrijven, maar de waterpolitie kan dat ook doen.”

Mocht in de loop der tijd blijken dat de boodschap niet is geland in de bellyboat community, dan kan er uit een ander vaatje worden getapt. “We sluiten niet uit dat er dan direct wordt geschreven. Ik hoop dat dit niet nodig is, want ik begrijp de fun om op het water te zijn als geen ander – behalve in dit weer dan. Maar het is letterlijk van levensbelang dat alle gebruikers van de waterwegen zich in het verkeer verstandig gedragen.”

Weg van het gevaar.

De reden dat bellyboaters soms in hachelijke situaties verzeild raken, komt volgens Maasland mede door de stekkeuze. “Sommige belly’s zitten graag in de vaargeul en bij de entree van sluizen en stuwen. Daar ligt bijvoorbeeld snoekbaars of meerval en is het snel bingo”, zegt de mobiel verkeersleider. Op een andere – vervelende – manier is het daar ook snel raak. “Op dat soort plekken vissen is uiterst riskant.

Een groot schip kan niet ineens uitwijken.” Dat sportvissers in een bellyboat zich überhaupt op zulke zogenoemde ‘watertransportassen’ begeven, verwondert hem. “Je bent zo kwetsbaar, ook door de aanzuigende werking van grote scheepsschroeven. Je speelt letterlijk met je leven. Vergelijk het met een kleedje op de vluchtstrook van de A1 neerleggen om te gaan picknicken. Dat doe je toch ook niet?!”