Categorie: Artikelen

Als ik de vraag zou krijgen welke vreemde afwijking bij snoek het meeste voorkomt, dan zou ik er op grond van mijn eigen waarnemingen en de ontvangen foto’s twee categorieën nomineren. Dat zijn dan de snoeken met de al eerder behandelde mopskoppen en de two tone pike, zeg maar snoeken waarvan een deel van het lichaam een veel lichtere kleur heeft. En niet zomaar een deel, nee meestal is een kwart van het lichaam duidelijk lichter gekleurd. Volgens mij zit die afwijkende kleur ook altijd in het voorste gedeelte van het snoekenlijf maar omdat ik niet helemaal zeker ben, ga ik nu eerst de foto’s van deze kleurlingen nader bekijken. En wat ik dacht, klopt want na het bekijken van zo’n 40 foto’s kan ik vertellen dat het de linker of de rechter voorkant was. En het meest opvallende is dat het lichte deel altijd maar aan een kant en van de kop tot het midden van het lichaam zit.

Tekst en foto’s: Jan Eggers

Diverse mistige theorieën over de oorzaak.
Om te weten te komen wat de oorzaak is van dit toch wel vreemde kleurverschil, ben ik weer eens in de boeken over de biologie van vriend snoek gedoken. Een blik op de klok leert me dat ik bijna 100 minuten van mijn vrije tijd al snuffelend in verschillende boeken doorgebracht heb met als resultaat niente, niks, nul komma nul, geen ene moer en dat was dus minder dan niks. Vervolgens kreeg ik de lumineuze ingeving om de woorden “two tone pike” en “tweekleurige snoek” op Google in te tikken. Tot mijn zeer grote verbazing kreeg ik min of meer meteen een link naar deze serie op Roofvisweb waar ik in  aflevering 2 het woord tweekleurige snoek had gebruikt. Ook diverse foto’s van mooie two tone snoeken waaronder diverse metersnoeken en deze foto’s geven aan dat dergelijke snoeken niet echt zeldzaam zijn.

Maar echt verder met informatie over deze afwijking kom ik niet en dus ook nog eens gekeken onder two tone bream want bij brasem komt dit fenomeen vrij vaak voor. Ook hier heel wat foto’s van vooral grote tweekleurige brasems en op diverse forums wordt gevraagd wat de oorzaak kan zijn. Ik lees een keer dat het komt omdat de brasem zich in de winter half in de prut in graaft voor een soort winterslaap en dat de verkleuring zo ontstaat. Weer een andere vissers geeft stress tijdens het drillen of lang in een leefnet opgesloten zitten de schuld. Dit komt dan weer een beetje overeen met de verklaring van een Ierse visser die het heeft over pigment verlies door een shock.

De mooiste verklaring komt van iemand die het aan het ouder worden of het al oud zijn wijdt. Hij vergelijkt  dit kleurverschil met het kaal worden bij de mens. Tja, wat moet ik met al deze opmerkingen? Wat wel opvalt is dat ik dit verschijnsel bij zowel snoek als brasem vooral bij de wat oudere exemplaren, waaronder metersnoeken een brasems van meer dan 10 pond, gezien heb en niet bij jonge exemplaren. Tenslotte heb ik nog gehoord dat het komt door een  herseninfarct zoals bij mensen bepaalde zintuigen en functies stoppen met functioneren. Maar als je dan zelf meemaakt dat deze snoeken zeer goede strijd leveren als ze gehaakt zijn en vaak in prima conditie verkeren, dan denk je niet direct aan exemplaren die in aanmerking komen voor het verpleegtehuis. Eerlijk gezegd hoop ik door deze artikelserie antwoorden te krijgen op het waarom van deze afwijkingen.

Een domme tweekleurige snoek van dezelfde stek.
Enkele jaren geleden trolde ik een keer met Patrick van de Wijgerd in de grachten van Almere en vlak   voordat we het Weerwater op zouden gaan, kreeg Pat een aanbeet. Tijdens de weinig spectaculaire dril zagen we al dat het een tweekleurige snoek was hetgeen mijn vismaat de opmerking ontlokte: “Daar heb je die stomme snoek ook weer.” Patrick was er zeker van dat hij deze tweekleurige Esox al eerder op exact dezelfde locatie gevangen had en vismaat Nam Hoon Boots was dit ook al een keer overkomen. Ik was kort na deze visdag op visite bij Henk Simonsz om wat zaken aangaande Total Fishing te bespreken en vertelde Henk over deze domme snoek. `Hij of zij is nog veel dommer` zei Henk en hij dook ik zijn digitale archief en liet mee even later nog meer foto´s van  two tone snoeken zien die ook in die omgeving gevangen waren.

Ik kreeg toen niet het idee dat het om “een nest” van deze kleurlingen ging maar vooral om een en misschien twee dezelfde snoeken van min of meer dezelfde locatie. De snoek was in slechte conditie, vooral op het achterste gedeelte zaten veel beschadigingen en deze snoek was ook te mager. Ik geloof niet dat de twee kleurigheid daar de oorzaak van was. Je hoefde geen bioloog te zijn om het werkelijke probleem te ontdekken: deze snoek had een gebroken kieuwboog die je op de foto ook onder het kieuwdeksel ziet uitsteken. We hebben de snoek toch maar weer teruggezet, jullie kennen mijn standpunt: laat de natuur het zelf maar regelen. Ik heb daarna geen vangstmeldingen van deze snoek meer gehad en vermoed dat hij of zij wel naar de eeuwige jachtvelden verhuisd is.

Nog een paar voorbeelden

De verkleuring is niet altijd even scherp zichtbaar.
Bij het zoeken naar geschikte foto’s van dit fenomeen viel het me op dat de afscheiding tussen licht en donker bij de ene snoek veel scherper is dan bij de ander. Of die scheiding duidelijker wordt naarmate de snoek groter wordt, durf ik niet te stellen. Bij de kleinste two tone snoek waarvan ik een foto heb, gevangen door snoekmaatje Alex Feller uit Bovenkarspel, zie je de scheiding niet echt scherp. Op de foto waarbij de snoek met zijn kop onder water is, valt het kleurverschil meer op.

Patrick van de Wijgerd ving al diverse tweekleurige snoeken waaronder ook de grootste, 115 cm, waarvan ik een foto heb. Voor de rest valt er weinig meer te vertellen over deze categorie vreemde snoe(k)shanen, het is vooral een kwestie van plaatjes kijken. Ik kwam nog een foto tegen waarop de voorkant van de snoek in zijn geheel bijna wit is. Ik dacht een moment dat ik echt een bijzonder exemplaar gevonden had. Maar even later herinnerde ik me dat het hier ging om een snoek die ik uit de bek/slokdarm van een grotere soortgenoot getrokken had en waarvan de buitenkant al aangetast was door het sterke maagzuur.

5 foto’s van twee kleurige exemplaren die ik van Henk Simonsz kreeg en waarvan de meeste volgens mijn informatie rond Almere gevangen zijn.

Tot zover de 1100 woorden van dit artikel en ik ben nieuwsgierig naar foto’s en informatie van lezers want ik weet er nog maar weinig van.

Jan Eggers

In de vorige aflevering zat een foto van een z.g. silver pike en de reden dat deze snoek mee mocht doen kwam doordat hij in heel korte tijd twee lepels te pakken nam. Dit keer mag hij nog een keer meedoen omdat hij een afwijkende kleur en schubbenpatroon heeft. Van Amerikaanse biologen had ik al een keer gehoord dat het hier gaat om een mutatie, of moet je mutant zeggen ging. We hebben het dan over een snoek waarbij erfelijke eigenschappen via het DNA veranderd zijn en deze zilversnoeken hebben een basiskleur die varieert van metaalachtig blauw, hij wordt ook wel blue pike genoemd, tot metaalachtig groen en soms zelfs geheel zilverachtig.

Tekst en foto’s: Jan Eggers

Verder is het zo dat de kenmerkende gele vlekken of strepen van de snoek geheel ontbreken. Die metallic kleur kan ik me nog goed herinneren van deze snoek in kwestie. Maar omdat het gebeurde tijdens een van mijn eerste trips naar Great Slave Lake/ Taltson River heb ik toen meer aandacht besteed aan de grote hoeveelheid metersnoeken die ik ving dan aan het vreemde uiterlijk. Dat gebeurde eigenlijk later bij het bekijken van de dia’s van mijn snoekvakanties. Ik ga trouwens zo direct ook nog een aantal foto’s bekijken want ik moet ergens nog een foto hebben van een Nederlandse silver pike, in ieder geval een snoek met een metallic achtig schubbenpatroon. Ik hoop dat ik hem vind.

Als ze echt blind zijn, krijgen ze een pikzwarte kleur.
Ik heb die bewuste foto nog niet gevonden maar kwam wel een aantal foto’s tegen die ik in deze bijdrage goed gebruiken kan en laat ik ze maar bespreken in de volgorde van de kleuren genoemd in de kop boven deze alinea. Dus eerst maar zwart. In een eerdere aflevering heb ik een zeer donkere snoek uit een veenplas laten zien maar die valt niet in de categorie zwarte snoeken. Nee, de echte vertegenwoordigers van deze groep die ik zal laten zien hebben een gemeenschappelijk probleem: ze zijn blind! Vaak hebben ze nog een probleem en dat is de slechte conditie en het veel te lage gewicht t.o.v. de lengte. Mijn allereerste blinde zwarte snoek ving ik tijdens mijn eerste trip naar Canada. Op doorreis van de AFTMA beurs in Dallas naar The In-Fisherman in Brainerd, Minnesota, zou ik snoekfanaat Bill Tenney in Minneapolis bezoeken.

Daarna zou ik met de redactie van het blad waarvan ik Europees correspondent was op muskies gaan vissen. Dit ging echter niet door omdat Bill, die ik geholpen had zijn eerste 30 ponder in de Scherentuin bij Trosa te vangen, me (vlieg)tickets voor de Little Churchill Lodge in Manitoba gaf als dank voor mijn eerdere hulp. Hij had mijn vrouw en de redactie al verwittigd en een dag later vlogen we naar Canada en een aantal uren later won Bill de eerste dollar door met de eerste worp ook de eerste snoek te vangen. De tweede dag ving ik een heel magere zwarte snoek van ca. 70 cm en Bill vertelde me meteen dat deze blind was.

Hij had er al meer zo gevangen en had zelfs een zeer plausibele verklaring waarom er hier regelmatig blinde snoeken werden gevangen. De Indiaanse gidsen grepen bij het landen de snoeken stevig in de oogkassen vast en maakten ze zo blind. Soms viel er een terug in het water en die overleefde wel ondanks de handicap met het vinden van prooivis. Ik heb dit gedrag van deze gidsen ook op andere lodges meegemaakt en meestal gingen de snoeken mee als voedsel voor de husky’s, sledehonden.

Gelukkig past men daar nu ook catch & release toe en worden de snoeken veel humaner behandeld. Snoeken kunnen ook door andere redenen blind worden en ik heb er diverse gevangen waarbij de ogen dik onder de schimmel zaten. Eerlijk gezegd weet ik niet goed wanneer een snoek totaal blind is. Er zijn ook snoeken met een andere, vreemde groene gloed in de ogen, de grote snoek die Frank van Vliet en Hans Koopman in het begin van dit jaar vingen is er een voorbeeld van maar deze snoek en ook andere met deze groene ogen, zijn niet zwart en ook in goede conditie.

Ik zal enkele echt blinde exemplaren uitzoeken en daar zit ook mijn langste snoek die ik in Nederland ving bij. Gevangen vlak bij het Weerwater bij Almere op een 25 cm Grandma en deze magere snoek met grote kop was 122cm lang en niet mooi. Toch een prestatie dat deze blinde snoeken met hun zijlijn prooivissen en kunstaas kunnen lokaliseren. Genoeg over zwarte exemplaren en nu naar wit.

Albino snoeken zijn zeldzaam.
De laatste 30 jaar heb ik geen één foto van een compleet witte snoek binnen gekregen en ik moet het dus doen met het zwart/wit plaatje van een albino snoek die voordat ik me specifiek verdiepte in deze materie, gevangen was in de buurt van Akersloot. Ergens in mijn enorm grote snoekarchief, ik weet nu alleen niet precies waar, heb ik nog een krantenbericht over deze vreemde vangst. Daardoor weet ik ook dat deze Esox niet doodgemaakt is maar geschonken aan het aquarium van Artis waar het een bezienswaardigheid was.

Ik ben van plan om in de gesloten tijd mijn archief eens grondig door te spitten en dan allerlei interessante wetenswaardigheden op snoekgebied apart te leggen. Tja, en als jullie het leuk vinden, kan ik uit die informatie over b.v. zwendelsnoeken en andere falsificaties qua lengte en gewicht, snoeken die na hun dood groter groeiden, problemen rond Nederlandse en buitenlandse recordsnoeken en ook nog eens een keer de ouderdom en groeisnelheid van snoeken in Europa wel wat artikelen maken voor Roofvisweb maken. Ik denk dat het gewoon een goede zaak is dat ik op deze manier mijn hersenen actief bezig houd. Laat ik het gewoon op z’n Westfries zeggen: het is hartstikke leuk werken als je reacties in de vorm van nieuwe foto’s en informatie of gewoon een bedankje terug krijgt.

Mochten jullie zelf ideeën hebben wat betreft onderwerpen, ik kan ook nog denken aan buitenlandse snoekstekken, ik ving snoek in 19 landen, of het verschil tussen het snoeken vroeger en nu, stel maar voor. Ik hoor van Frank van Vliet dan wel of we dan met andere snoekinfo doorgaan. Duurt nog wel even want ik denk dat ik nog 3 of 4 bijdragen over dit huidige onderwerp kan maken. Stuur dan een mailtje naar frank@roofvisweb.nl of naar mij the.pike.ferret@hetnet.nl Naar het laatste E-mail adres kunnen jullie ook foto’s van vreemde snoeken sturen.

Ik mag dan wel geen foto’s van echte albino snoeken meer hebben, wel heb ik er een van een behoorlijk witte musky. Ik kreeg die van Jim Lindner, vaste fotograaf destijds bij The In-Fisherman en hij ving deze aparte musky in de Mississippi  bij Minneapolis. Ik heb zojuist alle dia’s van vreemde snoeken nog eens op het gemak op het gemak nagekeken om te zien of ik interessante dia’s vergeten had te scannen en ik vond nog een paar dia’s van een snoek met veel wit op het lijf en die doe ik er alsnog bij. Mijn geheugen vertelt me dat Roel Voorbij uit destijds Bovenkarspel, nu woont hij in Zuid-Afrika, deze vreemde snoek rondom Kolhorn ving. Dat hij qua kleur erg afwijkt, is zeker. Maar of hij in de categorie witte snoeken past, is een twijfelgeval, in ieder geval kwalificeert hij zich wel als vreemde snoe(k)shaan.

Groene bek, nog een keer groene ogen en tweekleurig snoeken.
De eerste snoek met een opvallend groene bek komt uit de Achterhoek en ik kreeg de foto van goede vriend Eddy te Mebel. Ook in dit geval heb ik geen flauw idee wat de reden of oorzaak is van dit kleurverschil t.o.v. normale snoeken. Onlangs, ik geloof zelfs naar aanleiding van deze serie, kreeg ik een foto van nog snoek met groene bek en het valt natuurlijk wel op als je zo’n exemplaar onthaakt.

Ik kwam ook nog twee foto’s tegen van snoeken met een groene vlek in het oog tegen . Op een van de dia’s stond: Blind? Tja en hoe meer ik naar deze snoek en de eerder gemelde snoek van Frank en Hans kijk, hoe meer twijfel me bekruipt aanzien het wel of niet blind zijn van deze snoeken. Misschien moet ik maar weer eens contact zoeken met Dr. John Casselman in Toronto en zijn mening vragen. Ik zie dat ik dit keer meer tekst dan foto’s heb dan in voorgaande bijdragen en dat kan ik nog snel even veranderen. Ik heb namelijk heel veel foto’s van tweekleurige snoeken.

Bij deze snoeken is meestal een kwart van het lichaam duidelijk lichter gekleurd. Voordat ik het bij vriend Esox zag, was dit fenomeen me al bekend van brasems. Men heeft er in Engeland zelfs een naam voor: two tone bream. Waarschijnlijk komt het bij brasems vaker voor dan bij snoek maar als ik kijk naar de hoeveelheid foto’s die ik van tweekleurige snoeken, kan ik alleen maar concluderen dat het vaker voorkomt dan de meeste snoekvissers vermoeden. Ik zal in deze aflevering een paar two tone pike pictures laten zien zodat men een idee heeft waar het in aflevering 12 voornamelijk over zal gaan. Vergeet niet te reageren op mijn vraag of ik verder kan gaan met een nieuwe serie of series en graag jullie voorkeur wat betreft de onderwerpen.

Dat was het voor nu, met snoekgroeten, Jan Eggers