Als ik de vraag zou krijgen welke vreemde afwijking bij snoek het meeste voorkomt, dan zou ik er op grond van mijn eigen waarnemingen en de ontvangen foto’s twee categorieën nomineren. Dat zijn dan de snoeken met de al eerder behandelde mopskoppen en de two tone pike, zeg maar snoeken waarvan een deel van het lichaam een veel lichtere kleur heeft. En niet zomaar een deel, nee meestal is een kwart van het lichaam duidelijk lichter gekleurd. Volgens mij zit die afwijkende kleur ook altijd in het voorste gedeelte van het snoekenlijf maar omdat ik niet helemaal zeker ben, ga ik nu eerst de foto’s van deze kleurlingen nader bekijken. En wat ik dacht, klopt want na het bekijken van zo’n 40 foto’s kan ik vertellen dat het de linker of de rechter voorkant was. En het meest opvallende is dat het lichte deel altijd maar aan een kant en van de kop tot het midden van het lichaam zit.
Tekst en foto’s: Jan Eggers
Diverse mistige theorieën over de oorzaak.
Om te weten te komen wat de oorzaak is van dit toch wel vreemde kleurverschil, ben ik weer eens in de boeken over de biologie van vriend snoek gedoken. Een blik op de klok leert me dat ik bijna 100 minuten van mijn vrije tijd al snuffelend in verschillende boeken doorgebracht heb met als resultaat niente, niks, nul komma nul, geen ene moer en dat was dus minder dan niks. Vervolgens kreeg ik de lumineuze ingeving om de woorden “two tone pike” en “tweekleurige snoek” op Google in te tikken. Tot mijn zeer grote verbazing kreeg ik min of meer meteen een link naar deze serie op Roofvisweb waar ik in aflevering 2 het woord tweekleurige snoek had gebruikt. Ook diverse foto’s van mooie two tone snoeken waaronder diverse metersnoeken en deze foto’s geven aan dat dergelijke snoeken niet echt zeldzaam zijn.
Maar echt verder met informatie over deze afwijking kom ik niet en dus ook nog eens gekeken onder two tone bream want bij brasem komt dit fenomeen vrij vaak voor. Ook hier heel wat foto’s van vooral grote tweekleurige brasems en op diverse forums wordt gevraagd wat de oorzaak kan zijn. Ik lees een keer dat het komt omdat de brasem zich in de winter half in de prut in graaft voor een soort winterslaap en dat de verkleuring zo ontstaat. Weer een andere vissers geeft stress tijdens het drillen of lang in een leefnet opgesloten zitten de schuld. Dit komt dan weer een beetje overeen met de verklaring van een Ierse visser die het heeft over pigment verlies door een shock.
De mooiste verklaring komt van iemand die het aan het ouder worden of het al oud zijn wijdt. Hij vergelijkt dit kleurverschil met het kaal worden bij de mens. Tja, wat moet ik met al deze opmerkingen? Wat wel opvalt is dat ik dit verschijnsel bij zowel snoek als brasem vooral bij de wat oudere exemplaren, waaronder metersnoeken een brasems van meer dan 10 pond, gezien heb en niet bij jonge exemplaren. Tenslotte heb ik nog gehoord dat het komt door een herseninfarct zoals bij mensen bepaalde zintuigen en functies stoppen met functioneren. Maar als je dan zelf meemaakt dat deze snoeken zeer goede strijd leveren als ze gehaakt zijn en vaak in prima conditie verkeren, dan denk je niet direct aan exemplaren die in aanmerking komen voor het verpleegtehuis. Eerlijk gezegd hoop ik door deze artikelserie antwoorden te krijgen op het waarom van deze afwijkingen.
Een domme tweekleurige snoek van dezelfde stek.
Enkele jaren geleden trolde ik een keer met Patrick van de Wijgerd in de grachten van Almere en vlak voordat we het Weerwater op zouden gaan, kreeg Pat een aanbeet. Tijdens de weinig spectaculaire dril zagen we al dat het een tweekleurige snoek was hetgeen mijn vismaat de opmerking ontlokte: “Daar heb je die stomme snoek ook weer.” Patrick was er zeker van dat hij deze tweekleurige Esox al eerder op exact dezelfde locatie gevangen had en vismaat Nam Hoon Boots was dit ook al een keer overkomen. Ik was kort na deze visdag op visite bij Henk Simonsz om wat zaken aangaande Total Fishing te bespreken en vertelde Henk over deze domme snoek. `Hij of zij is nog veel dommer` zei Henk en hij dook ik zijn digitale archief en liet mee even later nog meer foto´s van two tone snoeken zien die ook in die omgeving gevangen waren.
Ik kreeg toen niet het idee dat het om “een nest” van deze kleurlingen ging maar vooral om een en misschien twee dezelfde snoeken van min of meer dezelfde locatie. De snoek was in slechte conditie, vooral op het achterste gedeelte zaten veel beschadigingen en deze snoek was ook te mager. Ik geloof niet dat de twee kleurigheid daar de oorzaak van was. Je hoefde geen bioloog te zijn om het werkelijke probleem te ontdekken: deze snoek had een gebroken kieuwboog die je op de foto ook onder het kieuwdeksel ziet uitsteken. We hebben de snoek toch maar weer teruggezet, jullie kennen mijn standpunt: laat de natuur het zelf maar regelen. Ik heb daarna geen vangstmeldingen van deze snoek meer gehad en vermoed dat hij of zij wel naar de eeuwige jachtvelden verhuisd is.
Nog een paar voorbeelden
De verkleuring is niet altijd even scherp zichtbaar.
Bij het zoeken naar geschikte foto’s van dit fenomeen viel het me op dat de afscheiding tussen licht en donker bij de ene snoek veel scherper is dan bij de ander. Of die scheiding duidelijker wordt naarmate de snoek groter wordt, durf ik niet te stellen. Bij de kleinste two tone snoek waarvan ik een foto heb, gevangen door snoekmaatje Alex Feller uit Bovenkarspel, zie je de scheiding niet echt scherp. Op de foto waarbij de snoek met zijn kop onder water is, valt het kleurverschil meer op.
Patrick van de Wijgerd ving al diverse tweekleurige snoeken waaronder ook de grootste, 115 cm, waarvan ik een foto heb. Voor de rest valt er weinig meer te vertellen over deze categorie vreemde snoe(k)shanen, het is vooral een kwestie van plaatjes kijken. Ik kwam nog een foto tegen waarop de voorkant van de snoek in zijn geheel bijna wit is. Ik dacht een moment dat ik echt een bijzonder exemplaar gevonden had. Maar even later herinnerde ik me dat het hier ging om een snoek die ik uit de bek/slokdarm van een grotere soortgenoot getrokken had en waarvan de buitenkant al aangetast was door het sterke maagzuur.
5 foto’s van twee kleurige exemplaren die ik van Henk Simonsz kreeg en waarvan de meeste volgens mijn informatie rond Almere gevangen zijn.
Tot zover de 1100 woorden van dit artikel en ik ben nieuwsgierig naar foto’s en informatie van lezers want ik weet er nog maar weinig van.
Jan Eggers